Zmiany, zmiany, zmiany. Kolejne obostrzenia. Rekomendacje działania. Zamykamy, otwieramy. Co robić? Czy działać dalej czy odwoływać wydarzenia? A może robić inaczej? Jak działać bezpiecznie? I przede wszystkim jak się odnaleźć w chaosie i radzić sobie z tym wszystkim?
Zmiana nawyków myślenia i działania
W obecnych czasach trzeba pogodzić się z niepewnością i być przygotowanym na ciągłe zmiany. Nie wszyscy je lubią. Jedni nie znoszą, jak coś się zmienia, inni nie mogą usiedzieć w miejscu, jak nic się nie dzieje. Czy lubimy zmiany czy nie, trzeba zaakceptować fakt, że one będą. Przyjmować je z dystansem i próbować się w nich odnaleźć. Jak to zrobić?
Trzeba przestawić myślenie i zmienić nastawienie. Pewnych wydarzeń nie da się zorganizować tak jak dawniej. To prawda. Ale czy to oznacza, że mamy nic nie robić i czekać? Oczywiście, że nie. Trzeba zacząć myśleć po nowemu, zastanowić się na spokojnie, co można zrobić w obecnych warunkach. Nie jest to takie proste - nie tak łatwo zmienić wszystkie nawyki, zwyczaje, przestawić się całkowicie na inne działania. Potrzeba na to czasu. Ważne, aby spróbować, zdecydować się podjąć pierwszy krok. A potem, powoli realizować małe kroki. Warto zastanowić się co umiemy, jakie zasoby posiadamy, jakie mamy braki i czego możemy się nauczyć.
Jakie kompetencje trzeba pielęgnować? Przede wszystkim otwartość i ciekawość świata. Trzeba być otwartym na zmiany i rozwój. Nie bać się nowych rzeczy i podejmować nowe działania. Warto eksperymentować, szukać rozwiązań, zdobywać nowe kompetencje. Dać sobie też prawo do błędów - jeśli robimy coś po raz pierwszy, to nie zawsze wszystko się uda. Ale przecież uczymy się na błędach. Ważna jest kreatywność i wyobraźnia, ale też krytyczne myślenie. Trzeba łączyć wiedzę z różnych dziedzin i korzystać z nowych technologii. Dlatego opłaca się tutaj współpracować, aby wymieniać się umiejętnościami i doświadczeniem oraz razem działać dla dobra wspólnego.
Jak przestawić myślenie: działania na obecne czasy
Warsztaty i spotkania autorskie są niemożliwe? Zróbmy spotkanie online. Łączymy się na Zoomie z uczestnikami lub prowadzimy transmisję na Facebooku. Można też nagrać spotkanie, aby obejrzały je osoby, które nie mogły w nim uczestniczyć na żywo. Zamknięci w domach, potrzebujemy kontaktu z ludźmi. Dobrym sposobem na spotkanie i porozmawianie z innymi w małym gronie są wirtualne spotkania Dyskusyjnego Klubu Książki.
Nagrywanie nigdy nie było tak proste, wystarczy dobry telefon czy aparat. Wiele bibliotek nagrywa głośne czytanie bajek, teatrzyki kamishibai, teledyski, tworzą też podcasty. Ciekawym pomysłem są filmy typu “Zrób to sam”. Pracownicy bibliotek są kreatywni i chętnie dzielą się swoją wiedzą. Pokazują jak zrobić kartkę świąteczną, kwiatek z papieru, doświadczenia chemiczne, a nawet prowadzą lekcje programowania.
Przygotowujemy wystawę, a nagle zamykamy biblioteki? Zróbmy wystawę wirtualną. Można skorzystać z darmowych aplikacji (np. Artsteps czy Tour Creator) lub zdjęcia umieścić w galerii na stronie biblioteki. A może pokazać całą bibliotekę? Nagrajmy spacer po bibliotece ukazując przestrzeń, a także zbiory. Można też pokazać inne pomieszczenia niedostępne zwykle dla czytelników jak dział opracowania, magazyny czy gabinet dyrektora.
Nie możemy zrobić gry plenerowej czy escape roomu? Można stworzyć grę online w wielu aplikacjach jak Kahoot, Genially, Quizziz. Innym pomysłem jest przygotowanie pakietu z zagadkami do wydawania, a za prawidłowe rozwiązanie, uczestnicy otrzymują gadżet biblioteczny. Można też nagrywać zagadki i publikować w mediach społecznościowych.
Dobrą inspiracją do działań są akcje na różne okazje. Przyda nam się do tego kalendarz świąt nietypowych Kalbi. Wybieramy ciekawy dzień, przygotowujemy akcję dla czytelników i rozdajemy biblioteczne gadżety czy książkowe dary. Na Dzień Ziemi możemy wręczać torby płócienne, na Dzień Doceniania piękne cytaty z książek o wdzięczności, a na Dzień Składanki i Łamigłówki przygotować zagadki. Przy innym wydarzeniu, można do zamówionych książek, dokładać zakładkę lub książkę w prezencie.
Jak pokazać co nowego zakupiliśmy do biblioteki jeśli nie można do niej wejść? Stwórzmy listę z zakupionymi tytułami, zróbmy zdjęcia nowości i promujmy na różnych kanałach. Inną formą promocji książek będą zestawienia tytułów np. książki dla dzieci o emocjach, fantastyka, powieści detektywistyczne, książki o ekologii. Można też pisać lub nagrywać recenzje polecając ciekawe tytuły.
W zalewie informacji człowiek się gubi, a biblioteka powinna być punktem informacji kulturalnej. Pracownicy bibliotek mogą testować i polecać ciekawe i darmowe kursy e-learningowe, aplikacje, wydarzenia kulturalne, czy strony z audiobookami i e-bookami.
Warto angażować czytelników do działań poprzez np. wyzwania czytelnicze lub konkursy plastyczne, fotograficzne, na recenzje czy opowiadania. Tematyka tutaj może być dowolna, a nagrody powinny być ciekawe, co nie zawsze oznacza drogie.
Czas zamknięcia jest też dobrym czasem na uporządkowanie zaległych spraw czy rozpoczęcie czegoś nowego. Prowadzicie jakiś klub, archiwum, wydajecie książki, tworzycie coś cyklicznie, zajmijcie się tym. Można przygotować materiały, nagrać film, zrobić zdjęcia i promować działania.
Inspiruj się!
Jest wiele działań i wiele możliwości. Inspiruj się innymi bibliotekami i ich działaniami. Zastanów się, co możesz zrobić w swojej bibliotece. Przemyśl czego potrzebujesz się nauczyć. I działaj. Zrób coś małego. Zrób pierwszy krok. I pamiętaj o najważniejszym – działaj z pasją. Rób to, co czujesz i rób to z sercem.
Pomysły bibliotek na działania znajdziecie tutaj:
https://www.biblioteki.org/artykuly/Biblioteka_online_dobre_praktyki_i_pomysly_na_dzialania.html
https://www.biblioteki.org/aktualnosci0/Biblioteka_online_program_szkoleniowy_dobre_praktyki0.html