22 marca br. odbyło się kolejne webinarium w ramach miesięcy tematycznych LABiB 2023, poświęcone współpracy z młodzieżą w bibliotece. W treści artykułu znajdziecie jego streszczenie, dodatkowe materiały oraz nagranie tego webinarium, a w załączniku — prezentację wraz z wynikami ankiet przeprowadzonych w trakcie jego trwania.

PREZENTACJA - kliknij TUTAJ 

NAGRANIE WEBINARU:

DOBRA WSPÓŁPRACA Z MŁODZIEŻĄ - CZYLI JAKA? 

Poprzez dobrą współpracę z młodzieżą rozumiemy sytuację, w której:
- dążymy do autentycznego uczestnictwa młodych ludzi w działaniach
- młodzież czuje się w bibliotece bezpiecznie
- młodzież chce do biblioteki wracać.

JAK ZACZĄĆ BUDOWAĆ DOBRE RELACJE Z MŁODZIEŻĄ? PIĘĆ DZIAŁAŃ NA DOBRY POCZĄTEK

Poniżej znajdziesz 5 działań, od których rekomendujemy rozpoczęcia spotkań z młodzieżą (np. lekcji bibliotecznych, spotkań DKK, warsztatów, spotkań w ramach projektów) 

1. Przywitaj się - opowiedz o sobie w kontekście zarówno zawodowym, jak i prywatnym.
2. Powiedz co będzie się działo - bywa, że młodzi przychodzą do biblioteki (np. z całą klasą na spotkanie czy lekcję) i nie zawsze wiedzą w czym będą uczestniczyć,  i w jakim celu. Przedstaw cele i plan spotkania, opowiedz o sprawach organizacyjnych (np. przerwach).
3. Stwórz przestrzeń do poznania się i integracji - zaproponuj aktywności na poznanie i zapamiętanie imion, pierwsze zabranie głosu na forum, zbudowanie poczucia bezpieczeństwa. Optymalna kolejność aktywności: pojedynczo - w parach - w większych grupach.
4. Zapytaj o obawy i oczekiwania - sprawdź, jakie oczekiwania i obawy/przeszkody mają młodzi ludzie w grupie, z którą pracujesz.Możesz poznać obawy, które ułatwią Ci pracę - np. ktoś czeka na ważną wiadomość (i zerka na telefon), ktoś chce wyjść wcześniej, bo nie ma innego autobusu do domu (ale wstydzi się o to zapytać) itd. Do diagnozy obaw i oczekiwań możesz wykorzystać ćwiczenie "Balon lotniczy" - instrukcję znajdziesz w nagraniu webinaru. 
5. Ustal zasady współpracy i bądź partnerem -  ustal wspólnie z młodzieżą pewien rodzaj kontraktu, umowy z zasadami, jakie będą obowiązywać na czas wspólnej pracy. Kontrakt wspiera partnerską relację, ułatwia współpracę, włącza młodych w proces decyzyjny.

METODY WSPIERAJĄCE W PRACY Z GRUPĄ MŁODZIEŻY

Poniżej prezentujemy zasoby internetowe i publikacje, gdzie znajdziesz gotowe scenariusze różnego rodzaju aktywności (gier, zabaw, ćwiczeń itd.) wspierających w pracy z  grupą młodzieży:

Gry i zabawy - kliknij TUTAJ 

Gry i zabawy zapoznawczo-integracyjne oraz energizery, czyli gry i zabawy aktywizujące - kliknij TUTAJ 

Metody (gry, zabawy, ćwiczenia) na spotkania grup młodzieżowych (po kliknięciu w wybierz filtry po lewej stronie - możemy wybrać metody wspierające np. w integracji, ewaluacji itd.) - https://ideenfundus.dpjw.org/pl 

MOTYWACJE I RELACJE

Często pierwszy kontakt młodego człowieka z biblioteka wynika z motywacji zewnętrznej (np. przychodzę po lekturę, przychodzę na lekcję biblioteczną z całą moją klasą, zapisali mnie rodzice, nauczyciel kazał się zgłosić…). Motywacja zewnętrzna inicjuje pierwszą wizytę w bibliotece, ale sama nie sprawi, że młody człowiek zostanie w bibliotece na dłużęj. Jednym z ważnych czynników decydujących o dobrej współpracy z młodzieżą, jest zapraszanie młodych ludzi do współpracy w oparciu o ich motywację wewnętrzną. 

O motywacji wewnętrznej możemy mówić, wtedy gdy:
- młodzi ludzie przychodzą, bo chcą
- młodzież jest nie tylko odbiorcą działań, ale sama je wymyśla, współtworzy, animuje
- oferta biblioteczna jest przygotowana nie “dla” młodzieży ale “z” młodzieżą.

Modelem który w ciekawy sposób opisuje współpracę z młodzieżą jest tzw. TRÓJKĄT UCZESTNICTWA (za: M. Hubert-Brzezińska, A. Olszówka, pakiet Edukacyjny Pozaformalnej Akademii Jakości, "Uczestnictwo młodzieży", Warszawa : Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji). Zakłada on, że autentycznej współpracy możemy mówić, gdy zadbamy o trzy czynniki: WZYWANIE, MOŻLIWOŚCI, POWIĄZANIA. 

Wyzwanie - sprawia, że młodzież chce uczestniczyć w działaniu. Przez wyzwanie rozumiemy wszystkie te sprawy, które są dla młodzieży ważne i atrakcyjne. Aby zachęcić młodych ludzi do działania zaproponuj im (lub lepiej: pomóż im odnaleźć) wyzwanie wystarczające - ani za trudne, by ich nie zniechęcić, ani za łatwe, by nie uznali go za niewarte zaangażowania. Pamiętaj, że nie wszystko, co jest wyzwaniem dla Ciebie, będzie wyzwaniem dla młodych ludzi.

Możliwości - to wiedza, umiejętności, doświadczenia, intuicja. Młodzież musi czuć, że wykorzystując swoje możliwości, może coś zmienić. Zaproponuj działania, dzięki którym młodzi wykorzystają swoje aktualne możliwości, a jednocześnie rozwiną nowe.To wpływa na poziom zaangażowania i zwiększa korzyści z podjęcia wyzwania.

Powiązania - młodzi ludzie muszą czuć się związani i wspierani przez innych ludzi, instytucje, idee, ruchy społeczne, organizacje, po to, aby móc wspólnie pracować nad danym wyzwaniem. Dbając o relacje z młodymi ludźmi, zacieśniając więzi i stwarzając im poczucie bezpieczeństwa w realizacji własnych wyzwań, wspierasz ich uczestnictwo.

POTRZEBY I POMYSŁY! GDZIE ZNALEŹĆ POMYSŁY NA BADANIE POTRZEB MŁODZIEŻY 

Planując badanie potrzeb młodzieży,  warto dobrze przemyśleć, jakie pytania w nim się znajdą. Możemy np. zebrać opinie o bibliotece i tym, co już oferuje, zebrać informacje o samej młodzieży, czy zapytać o pomysły na to, co w bibliotece dla i wspólnie z młodzieżą powinno się zadziać. 

Przykładowe pytania: 

Czego brakuje Ci w Twoim mieście?

W jakich wydarzeniach chciałabyś/chciałbyś uczestniczyć?

W spotkaniu z jakimi osobami wziąłbyś/wzięłabyś  udział?

Gdzie umieszczać informacje o wydarzeniach dla młodzieży?

W czym jesteś dobry/dobra  i czy masz jakieś zdolności, którymi chciałabyś/chciałbyś się podzielić z innymi (np. nagrywanie na TikToka, umiejętności graficzne itp.)? 

Badania potrzeb młodzieży nie musi mieć formę jedynie ankiety (choć może, i taka forma dobrze przemyślana również jest dobrym sposobem na badanie potrzeb). Możemy spróbować zorganizować badanie potrzeb w działaniu - w formie wydarzenia, akcji, happeningu.

Gotowe pomysły dostępne są np. w tych dwóch miejscach:

POZNAJ MŁODZIEŻ. KARTY DLA OSÓB, KTÓRE POZNAĆ MŁODYCH LUDZI I ZACZĄĆ BUDOWAĆ Z NIMI RELACJĘ - kliknij TUTAJ 

POMYSŁY DO ZROBIENIA - http://pomysly.e.org.pl/ (po kliknięciu w SŁOWA KLUCZE i wyborze opcji DIAGNOZA LOKALNA i/lub MŁODZIEŻ otrzymamy wyniki dotyczące badania potrzeb) 

NA KONIEC - POWODZENIA!

Pamiętaj, że w pracy z młodzieżą opartej na autentycznym uczestnictwie, liczy się jakość a nie ilość. Grupa młodzieży, z którą pracujesz, nie musi być duża, ważne by była zaangażowana i czuła się w bibliotece dobrze i bezpiecznie. Weź też pod uwagę, że młodzież szybko dorasta i często z naszej biblioteki idzie dalej w świat. Ty wtedy możesz wziąć oddech po zakończeniu projektu i… poszukać kolejnej grupy młodzieży do współpracy. Powodzenia!