„Debata oksfordzka jest świetnym narzędziem edukacyjnym, świetnym modelem dyskusji, a czasem też świetną zabawą”, Przemysław Radwan-Röhrenschef, „W teatrze debaty oksfordzkiej. Przewodnik debatancki Szkoły Liderów”

Debata taka była integralną częścią Forum Młodych 2014, zorganizowanego na zakończenie projektu „GotArt Młodzieżowe Centrum Animacji”, realizowanego w Hrubieszowie, którego celem było stworzenie przestrzeni dla młodzieży Hrubieszowa na aktywizację i realizację działań kulturalnych i animacyjnych.

Pomysł przeprowadzenia debaty narodził się podczas moich szkoleń z młodymi animatorami. Rozmowy wykazały, iż potrzebują oni przestrzeni nie tylko do działania, ale i do wypowiedzi, chcą być traktowani poważnie, po partnersku. W swoich działaniach wielokrotnie wykazali się dojrzałością, inicjatywą, entuzjazmem, ale ciągle mieli wrażenie marginalizowania, niedocenienia. Wspólnie stworzyliśmy przestrzeń, w której nie tylko zostali wysłuchani, ale i docenieni.

Około 15 młodych ludzi w wieku 13-19 lat przez kilka tygodni przygotowywało się do debaty oksfordzkiej, pracowało nad argumentami i przyswajało jej zasady. Sami określili tezę: „Młodzież Hrubieszowa może realizować swoje potrzeby”. Do współpracy zaprosili Młodzieżową Radę Miasta. Na swoje Forum zaprosili władze miasta, radnych, dyrektorów szkół, instytucji kultury, przedstawicieli organizacji i prywatne osoby. Wywołali prawdziwą dyskusję wśród publiczności.

Przebieg hrubieszowskiej debaty można obejrzeć tutaj.

Korzyści wynikających z przeprowadzenia debaty oksfordzkiej z grupą młodzieży jest wiele. W przypadku tej debaty na uwagę zasługuje zaangażowanie młodzieży w przygotowanie i przebieg debaty. Zaangażowanie to zostało zbudowane poprzez wpływ na sformułowanie tezy istotnej dla grupy a następnie pracę nad argumentami.

Debata jest atrakcyjną formą dla widowni, która ma możliwość przyjrzenia się zdolnościom retorycznym debatantów. Na widownię można zaprosić osoby, które są zainteresowane poruszaną tematyką. W przypadku naszej debaty byli to: przedstawiciele władz miasta, instytucji kultury, dyrektorzy szkół. Widownia może także zabierać głos, formułować pytania do dyskutantów. Na zakończenie debaty może opowiedzieć się po którejś ze stron.

Debata oksfordzka to forma, która w jasny i czytelny sposób przybliża uczestnikom/czkom debaty i osobom przysłuchującym się omawiany problem i jego złożoność.

Dla mnie jako osoby animującej pracę tej grupy dodatkowym, pozytywnym efektem było zobaczenie determinacji i ugruntowania poglądów młodzieży, które pokazało się w sposobie i formie prezentowanych argumentów, np. tego: „Młodzież jest jak kapitał w rękach dorosłych, tylko od nich zależy czy zostaniemy umieszczeni w skarpecie, gdzieś głęboko w szufladzie, czy ulokuje nas się w banku na wysokie oprocentowanie” – to metafora kończąca wystąpienie mówczyni opozycji.

Określone zasady debaty oksfordzkiej pozwalają na kulturalną dyskusję na ważne i kontrowersyjne tematy. Polecam tę metodę, ponieważ może sprawić wiele satysfakcji każdej osobie w niej uczestniczącej.

Nawiązanie współpracy z konkretną szkołą, nauczycielem (np. WOS), Młodzieżową Radą Miasta. Podobne debaty można przeprowadzać podczas lekcji WOS czy historii.

Organizacja debaty oksfordzkiej może być również odpowiedzią na bieżące potrzeby społeczności lokalnej, tematem tezy może być kontrowersyjne wydarzenie, z którym związane są emocje, brak dialogu i porozumienia. Sztywne rygory organizacji spotkania, w myśl zasad prezentowanej metody, mogą pomóc w bezpiecznych warunkach znaleźć kompromis, porozumienie.

Budżet może zawierać druk zaproszeń i poczęstunek – można z tych pozycji zrezygnować, lecz w moim przypadku zaproszenia były konieczne, ze względu na rangę zaproszonych osób, natomiast poczęstunek dłużej zatrzymał ich na miejscu i sprzyjał kuluarowym rozmowom. Ciasto można zorganizować przy współpracy z partnerami, poprosić rodziców.

Dla mnie to również było wyzwanie, nowa rola: wspierać, rozmawiać, prowokować do refleksji, jednocześnie zostawiając przestrzeń do własnego formułowania argumentów i wypowiedzi.

Warto było towarzyszyć młodzieży w rozwoju, na dowód kolejny cytat mówcy debaty: „Uważam, że najpoważniejszą przeszkodą w realizacji potrzeb młodzieży są wiecznie żywe stereotypy, które nie pozwalają na przeprowadzenie dialogu pomiędzy młodzieżą a dorosłymi. W społeczeństwie panuje przekonanie, że młodzież reprezentuje wyłącznie postawę roszczeniową, ich żądania są niemożliwe do spełnienia, a oni sami cechują się gnuśnością i przekorą. Dzisiejsza debata jest najlepszym dowodem na to, że my, młodzież miasta Hrubieszowa jesteśmy godnymi partnerami do rozmów i że te rozmowy można z nami przeprowadzać” – dumnie brzmi? Na początku pracy osoba, która w finale wypowiedziała te słowa, 3 razy próbowała wycofać się z przedsięwzięcia, ze strachu że sobie nie poradzi.

Więcej zdjęć z debaty można obejrzeć w Galerii zdjęć lub tutaj.

Relację prasową można przeczytać tutaj.