Współpraca transgraniczna jest bardzo istotnym elementem rozwoju regionu i wspólnoty lokalnej, zarówno w kontekście wymiany doświadczeń pomiędzy instytucjami partnerskimi, możliwości wspólnego pozyskiwania środków finansowych jak i nawiązywania relacji międzyludzkich, wzajemnej twórczej inspiracji. Kultura i edukacja stanowi bardzo ważną platformę tego spotkania. Doświadczenia Biblioteki w Czechowicach - Dziedzicach i prowadzony przez nią ciekawy program współpracy z Czechami to bardzo dobry przykład tego jak taka współpraca między instytucjami kultury może wyglądać. Literatura i czytelnictwo traktowane jako inspiracja do twórczego spotkania wykorzystującego różne narzędzia sztuki i angażującego społeczność lokalną do wspólnych działań na poziomie transgranicznym to ważne wyzwanie dla instytucji kulturalno - edukacyjnych, którymi stają się nowoczesne biblioteki. Chciałabym podzielić się kilkoma refleksjami, wnioskami dotyczącymi tworzenia programów edukacyjno-artystycznych w obszarze współpracy transgranicznej na przykładzie jednego z projektów edukacyjno-artystycznych zrealizowanych na polsko - litewskim pograniczu - projektu “Dialog o Wilnie”, który wyrasta z długofalowej pracy edukacyjnej z lokalną młodzieżą w Międzynarodowym Centrum Dialogu w Krasnogrudzie*.

W pacy z młodzieżą, ale nie tylko, warto szukać ciekawych punktów odniesienia dla podejmowanych współcześnie tematów. To pobudza wyobraźnie, stanowi wyzwanie, a jednocześnie umiejscawia wspólne działania w głębszym, twórczym kontekście. Takie podejście do różnorodnych źródeł kultury uczy krytycznego i szerszego ich odczytywania, stymuluje twórczy dialog, umożliwia indywidualne ich odczytywanie. W naszym projekcie inspiracją dla wspólnych działań artystycznych i punktem odniesienia we wspólnym poznawaniu Wilna stał się tekst Listy o Wilnie - publiczny dialog o tym mieście, który w formie korespondencji toczyli dwaj poeci - Czesław Miłosz i Thomas Venclowa. Dwa bardzo silne i bardzo różne portrety tego samego miasta - przedwojennego Wilna Miłosza i powojennego Wilna Venclowy. Uczestnicy projektu, którzy zapoznali się ze słynną korespondencją poetów w ramach przygotowań do działań projektowych, podczas wspólnych warsztatów artystycznych w Wilnie postanowili stworzyć własny list, który stanowił będzie swoiste uzupełnienie dialogu dwóch poetów. List o Wilnie współczesnym, widzianym oczami młodych Polaków i Litwinów, którzy szukają w nim swoich własnych tradycji ale również miejsc i postaci, które nie dadzą się tak łatwo zaszufladkować tylko do jednej z tych tradycji. Cały tekst w załączniku.