Współczesna biblioteka powinna być instytucją egalitarną: otwartą na różne gusta i inicjatywy, nastawioną na integrację i współpracę zarówno instytucjonalną, jak i lokalną. Coraz częściej jest tak, że warunki, w jakich funkcjonuje biblioteka, zachęcają bibliotekarzy do wchodzenia w relacje oparte na współdziałaniu, a ograniczone środki finansowania stają się przyczynkiem do poszukiwania partnerów i rozwiązań zapewniających rozwój. Dlatego też biblioteki coraz częściej współpracują z innymi podmiotami, zwiększając zarówno indywidualne, jak i wspólne korzyści, a jednym z głównych celów współpracy staje się stworzenie atrakcyjnej i konkurencyjnej oferty kulturalnej. Nie zawaham się użyć określenia, że w obecnych warunkach funkcjonowania współpraca biblioteki z innymi podmiotami powinna być standardem, który znacznie będzie ułatwiał realizacje podstawowych zadań biblioteki – ważne jest jednak aby decyzja o współpracy była całkowicie dobrowolna i niezależna. Dlaczego warto tworzyć partnerstwa i współpracować z innymi ? Dlatego, że współpraca może przynieść bibliotece różnorodne korzyści, takie jak:
       • wymianę wiedzy i doświadczenia;
       • dostęp do zasobów partnera;
       • wzrost efektywności działań oraz wyższą skuteczność ich realizacji;
       • zyskanie szerszej perspektywy oceny sytuacji, w której się znajdujemy;
       • możliwość rozwoju;
       • uwzględnienie potrzeb oraz spełnienie oczekiwań zróżnicowanej
          grupy odbiorców;
       • skorzystanie z większej liczby potencjalnych rozwiązań.

       Miejska Biblioteka Publiczna w Zabrzu (pracuję w niej od 14 lat) może się pochwalić, sporym zasobem partnerów, do których należą zarówno inne instytucje (nie tylko kultury), jak i stowarzyszenia oraz podmioty prywatne. Zawierając nowe partnerstwa, kładziemy nacisk, aby nasza współpraca prowadziła do synergii, czyli do osiągnięcia rezultatu, który przewyższa swoją wartością efekty, jakie byśmy osiągnęli przez działanie pojedyncze. Ważne, aby nasi partnerzy mieli poczucie, że wspólnie możemy więcej niż gdyby każda ze stron podjęła dane działanie oddzielnie. Jesteśmy przekonani, że współpraca daje możliwość rozwoju naszej instytucji poprzez łączenie i wykorzystywanie wiedzy oraz umiejętności naszych partnerów. Staramy się, aby każde z naszych partnerstw było przyczynkiem do stworzenia twórczych rozwiązań, decydujących o sukcesie wspólnego działania. Na przykładzie akcji „Pociąg do książek” zaprezentuje, na co zwrócić uwagę przy podjęciu współpracy i jak dbać o to, aby wzajemne relacje partnerów opierały się na zasadzie "wygrany-wygrany" ("win-win"). Czyli każda ze stron czerpie z tej współpracy korzyści w takim wymiarze, który daje pełną satysfakcję ze wspólnego działania.

Akcja „Pociąg do książek” to całodniowy plenerowy piknik w Parku 12c, motywem przewodnim była postać Kici Koci, wydarzenie zorganizowała zabrzańska Biblioteka wspólnie z Muzeum Górnictwa Węglowego – Sztolnią Królowa Luiza. Przygotowaliśmy w tym dniu szereg atrakcji m.in.: spotkanie autorskie z Anitą Głowińską, warsztaty z Kicią Kocią, stoiska gdzie można było wykonać okolicznościowe przypinki oraz odbitkę książkowej kotki techniką linorytu. Przez cały dzień czynna była również czytelnicza przychodnia „Kocia Łapka”, w której po zbadaniu poszczególnych pacjentów panie „lekarki” przepisywały książki na receptę. Do współpracy zaprosiliśmy poradnię ”Psychologo”, na której stoisku dyżur pełnili psycholog i logopeda, udzielając zainteresowanym rodzicom konsultacji. Ważnym i nietypowym elementem całego wydarzenia było tematyczne zwiedzanie kopalni. Ponad półtoragodzinna trasa również pełna była kocich i książkowych motywów. Całość happeningu dopełniły gry i zabawy z Kicią Kocią przygotowane przez animatorkę Bajankę. Wydarzenie okazało się dużym sukcesem, udział w nim wzięło ponad 2000 osób.

       Jak całe to wydarzenie wyglądało przez pryzmat współpracy biblioteki i sztolni i od czego się zaczęło? Pierwszym krokiem do współpracy było wzajemne poznanie się – bardzo ważne jest, abyśmy mieli wiedzę o instytucji, z którą współpracę będziemy budować, jakie są jej cele? Co możemy od niej „dostać”? Co możemy im „dać”?. Asumptem do naszej współpracy stała się możliwość zorganizowania akcji na większą skalę, w atrakcyjnej przestrzeni, oraz stworzenie bogatszego i bardziej zróżnicowanego programu wydarzenia. W bardzo dużym uproszczeniu można także napisać, że biblioteka chciała trafić do klientów sztolni, a sztolnia do użytkowników biblioteki. Kolejnym elementem było określenie wspólnego celu oraz "wymyślenie" nazwy. W naszym przypadku nazwa jest wynikiem kompromisu „Pociąg”, bo charakterystycznym elementem sztolni jest żółty górniczy karlik, a książki wiadomo – bo biblioteka i tak powstał „Pociąg do książek”, którego następnie trzeba było wypełnić treściom, czyli podzieleniem się zasobami. Najważniejszym i kluczowym zasobem biblioteki są jej pracownicy, a ich kreatywność i pomysłowość nie mają granic – dlatego naszym głównym wkładem były pomysły i praca, sztolnia natomiast zaoferowała wyjątkową przestrzeń oraz także prace i pomysłowość swoich pracowników. Kolejnym elementem było ustalenie harmonogramu, podzielenie się zadaniami oraz realizacja wydarzenia. Uważam, że decydującymi czynnikami, które miały wpływ na owocną współpracę były:
       • wspólny cel – nazwany i określony, żadna ze stron nie dbała wyłącznie o własny
         interes;
       • wspólne podejmowanie kluczowych decyzji i trzymanie się ustaleń;
      • otwarta komunikacja oraz przyjazna atmosfera kontaktów - jasne i zrozumiałe
       przekazywanie komunikatów, uzupełnianie informacji na bieżąco, dbanie o to, by
       każda strona miała pełny zestaw informacji;
       • odpowiedzialność za pracę i wykonanie przydzielonych zadań;
       • bieżące wyjaśnienie powstałych nieporozumień.
      Ważnym elementem współpracy przy tym wydarzeniu, było spotkanie tuż po jego zakończeniu i podsumowanie wydarzenia. Z jednej strony spotkanie miało charakter wspólnego świętowania sukcesu, z drugiej wzajemnego feedbacku, którego celem było wskazanie elementów, które warto poprawić w kolejnych edycjach.

       Kończąc, zachęcam do współpracy, nie bójmy się tworzyć partnerstw, pamiętajmy, że współpraca pozwala nam nie tylko na wymianę zasobów, wiedzy i doświadczenia, ale także pozwala zrozumieć potrzeby i cele naszych partnerów.