O Beskidzie Niskim mówi się, że to magiczna kraina Łemków i Pogórzan. Choć ten uroczy frazes dobrze brzmi, nie oddaje całego spektrum zależności kulturowych, uwarunkowań historycznych i realiów zwykłego życia, które się toczy na styku tych dwóch etnosów już od setek lat. Nie można mu jednak odmówić słuszności. Być może ta magia wynika właśnie z tego, że dopóki zrządzenia i echa wielkiej historii nie burzą brutalnie relacji społecznych, małe społeczności trwają w oparciu o dobrosąsiedzkie zasady, przedkładając ponad różnice kulturowe, sprawy codzienne, które dla wszystkich są takie same, bez względu na to, czy ktoś w niedzielę chodzi do kościoła czy do cerkwi, czy na co dzień pisze łacinką czy grażdanką. Jedną z takich kwestii, która scala ogół społeczeństwa, niezależnie od przynależności narodowej czy etnicznej, jest powszechny dostęp do wiedzy.

W 2013 r. Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Gabryela w Gorlicach, wraz z Gminną Biblioteką Publiczną w Sękowej, Gminną Biblioteką Publiczną w Ropie i Ośrodkiem Kultury Gminy Gorlice, działającymi na terenie powiatu gorlickiego, zawiązały partnerstwo w ramach projektu Biblioteka Miejscem Spotkań Wielu Kultur. Jego głównym celem jest podejmowanie działań na rzecz edukacji i budowania wzajemnego szacunku wspólnie ze środowiskiem łemkowskim, autochtoniczną grupą zamieszkującą Beskid Niski już od średniowiecza. Łemkowie, jako grupa, posiadają odrębną, niezwykle żywiołową kulturę oraz własny język, który jest zapisywany cyrylicą. Na terenie Gorlic prężnie działają dwie łemkowskie organizacje kulturalno-społeczne: Stowarzyszenie Ruska Bursa i Zjednoczenie Łemków. Obie z nich prowadzą biblioteki, które w swych zbiorach gromadzą wartościowe pozycje dotyczące Łemków i Łemkowszczyzny, lokalnej tradycji, piśmiennictwa, religioznawstwa, historii oraz bogate zbiory literackie. Partnerstwo zawiązane przez gorlicką bibliotekę zaprosiło do współudziału w projekcie obie organizacje. Celem tej kooperacji było zaprojektowanie i wdrożenie działania precedensowego na dotychczasowym rynku usług bibliotecznych. Pomysł podprojektu Regionalia polegał na opracowaniu i włączeniu w postaci gotowych rekordów do katalogu on-line MBP w Gorlicach najważniejszych i najcenniejszych części księgozbiorów obu organizacji. Ideą przewodnią było możliwie najszersze rozpropagowanie informacji o zasobach znajdujących się w bibliotekach Stowarzyszenia Ruska Bursa i Zjednoczenia Łemków oraz włączenie MBP w Gorlicach jako pośrednika podczas wypożyczania książek należących do obu organizacji. Wdrożenie Regionaliów poprzedziły konsultacje z przedstawicielami stowarzyszeń oraz ich wizyta w gorlickiej bibliotece. Po ustaleniu zakresu odpowiedzialności spoczywającej na stronach podejmujących współdziałanie, podpisano umowy regulujące zasady opracowania i dalszego udostępniania zbiorów. Ustalono, że proces wypożyczeń książek należących do obu łemkowskich organizacji będzie obwarowany takim samym regulaminem, jak system wypożyczania pozycji przynależnych do gorlickiej biblioteki. Książki pozostały w siedzibach stowarzyszeń i były dostarczane partiami do opracowania przez bibliotekarzy MBP w Gorlicach oraz pracowników bibliotek gminnych, którzy zostali oddelegowani do realizacji zadania. Po opracowaniu poszczególnych tytułów i wciągnięciu ich do katalogu on-line, pozycje wracały do macierzystych bibliotek, by po zamówieniu przez czytelnika mogły być wypożyczone. Realizacja zapotrzebowania na taką książkę odbywa się za pośrednictwem gorlickiej biblioteki tak, aby publikacja oddawana do rąk czytelnika przebyła cały proces formalny, łącznie z zeskanowaniem jej przez czytnik kodów kreskowych. Niezwykle istotnym było, aby za pośrednictwem katalogu on-line pokazać oryginalne pochodzenie danego tytułu. Do tego celu stworzono dwa dodatkowe opisy agend, które są widoczne przy każdej pozycji. Czytelnik ma zatem pełną świadomość, skąd otrzymuje książkę: czy jest to Biblioteka Ruskiej Bursy, czy Biblioteka Centrum Kultury im. B.I. Antonycza, pozostająca w strukturach Zjednoczenia Łemków. Do kwietnia 2016 r. opracowano 1447 rekordów obu zewnętrznych bibliotek (933 przynależnych do Biblioteki Centrum Kultury im. B.I. Antonycza, 514 przynależnych do Biblioteki Ruskiej Bursy). Do tego samego czasu zanotowano 44 udostępnione książki, które były objęte działaniem. Liczba ta może nie jest ogromna, pokazuje jednak użyteczność realizacji pomysłu, a także to, że sprawdza się on w praktyce.

Regionalia to najważniejsza część działań w ramach projektu Biblioteka Miejscem Spotkań Wielu Kultur prowadzonego przez Partnerstwo Gorlickie. Jednak oprócz niego realizujemy lub mamy w planach inne wielokulturowe pomysły na współdziałanie z mniejszością łemkowską. Więcej o gorlickiej odsłonie projektu Biblioteka Miejscem Spotkań Wielu Kultur i naszych planach, które chcemy wdrożyć dowiecie się z vademecum i podsumowania, które znajdziecie pod linkami poniżej.

Vademecum działań Partnerstwa Gorlickiego: http://prezi.com/wzahnkzn5uk2/?utm

**Podsumowanie informacji o dotychczasowej realizacji podprojektu ** Regionalna:

http://prezi.com/rxwfhzzmjaov/?utm

**Informacje o projekcie na stronie MBP w Gorlicach: **

http://mbpgorlice.info/index.php?topic=wielukultur

Wersja strony MBP w Gorlicach po łemkowsku:

http://mbpgorlice.info/lem/lem.php

**Katalog on-line MBP w Gorlicach: **

http://www.gorlice-mbp.sowwwa.pl/