Od 10 lat, 19 kwietnia-w rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim, największego zbrojnego zrywu Żydów podczas II wojny światowej, a także pierwszego powstania miejskiego w okupowanej Europie, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN organizuje akcję społeczno-edukacyjną Żonkile. W tegoroczną jej edycję włączyła się po raz kolejny Biblioteka Publiczna Gminy Kłodzko z/s w Ołdrzychowicach Kłodzkich.

W dniach od 20 do 28 kwietnia 2022r. na terenie Gminy Kłodzko organizowane były lekcje biblioteczne wokół reportażu Anny Bikont „Miłość w getcie. Irena Sendlerowa i Adam Celnikier”. Spotkania prowadzili bibliotekarze w Filiach w Wojborzu, Jaszkowej Górnej, Krosnowicach 2, Żelaźnie i Starym Wielisławiu.

Miłością życia Ireny Sendlerowej był Adam Celnikier. On był Żydem. Ona była Polką. Przed wojną mogło to nie mieć dla nich większego znaczenia. Byli po prostu znajomyni, w tym samym mniej więcej wieku. On dwa lata młodszy, z tego samego miasta i tego samego środowiska lewicującej inteligencji.

Gdy 16 listopada 1940 roku zamknęły się bramy warszawskiego getta i na terenie stanowiącym niespełna dwa i pół procent powierzchni miasta Niemcy stłoczyli ponad trzysta tysięcy Żydów. Adam Celnikier był jednym z wielu znajomych Ireny Sendlerowej, którzy się tam znaleźli. Najszczęśliwszym czasem ich miłości był czas wojny.

W bibliotece w Jaszkowej Górnej w lekcji bibliotecznej uczestniczyli seniorzy z Dziennego Domu Aktywny Senior. Zapoznali się z faktami dotyczącymi powstania, w tym z heroizmem w getcie, który z reguły łączony był z walką zbrojną. Niesłusznie. Heroicznym aktem była pomoc innym, gdy samemu było się na granicy życia. Uczestnicy poznali symbolikę żółtych żonkili. Zapoznali się z literaturą faktu dostępną w bibliotece i w ramach akcji.

W Filii w Wojborzu uczestnikami lekcji byli uczniowie klasy szóstej miejscowej Szkoły Podstawowej z wychowawcą Moniką Ciosek i nauczycielem wspomagającym Magdaleną Klimowicz. Czytano lekturę „Arka czasu” Marcina Szczygielskiego. Poznano biografię Ireny Sendlerowej. Omawiano wspomnienia Marka Edelmana, dzięki któremu żonkil stał się symbolem szacunku i pamięci o pomordowanych Żydach polskich w getcie warszawskim. Zapoznano się z reportażem „Miłość w getcie. Irena Sendlerowa i Adam Celnikier”.

W Filii nr 2 w Krosnowicach, uczniowie klas 7-8 poznali genezę akcji „Żonkile”. Obejrzeli film stworzony w stylistyce youtuberskiej  "Muranów – Dzielnica Północna" - dostępny na stronie Muzeum POLIN . Dowiedzieli się o historii dzielnicy Muranów w Warszawie, gdzie żyło najwięcej Żydów. Także, co działo się przed wojną,  podczas powstania w getcie oraz po zakończeniu wojny. Młodzież zapoznała się z postacią i biografią Ireny Sendlerowej- bohaterki, która w czasie II wojny światowej uratowała ok 2,5 tys. żydowskich dzieci z getta warszawskiego.  Czytano reportaż               "Miłość w Getcie" autorstwa Anny Bikont. Na zakończenie w grupach wypełniali karty pracy. Dla podkreślenia spotkania rocznicowego, uczniowie otrzymali żonkile, które będą przypominać im o powstaniu w getcie warszawskim.

W bibliotece w Żelaźnie, uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy. Oliwia z Wiktorią przeczytały głośno reportaż. Panowała przejmująca cisza, wszyscy w wielkim skupieniu i zaciekawieniu słuchali czytanego tekstu o Irenie Sendlerowej i historii jej miłości w czasach wojny.

Uczniowie świetnie byli zorientowani, co do wiedzy historycznej, ponieważ rano, na lekcji  historii,  na prośbę bibliotekarki Romy - nauczyciel poświęcił czas na pogłębienie wiedzy o historii warszawskiego powstania w getcie. Mogliśmy więc przejść do spraw etycznych i zastanowić się, czy istniała miłość w getcie, co to jest miłość i jakie ma oblicza? Pytań o miłości jest wiele i młodzież świetnie sobie z tym poradziła. Filip bez namysłu odpowiedział, co daje nam miłość: ,,poczucie bezpieczeństwa, zrozumienia i akceptacji...".

Po krótkiej dyskusji, każda grupa dostała pytania związanie z postacią Ireny Sendlerowej, co daje nam miłość, co pomagało przetrwać osobom zamkniętym w getcie, czy istniało uczucie miłości w tak trudnych czasach, jakim gatunkiem literackim jest tekst Anny Bikont?

Odpowiadając na pytania uczniowie mogli korzystać z Internetu, z dostępnych wiadomościach na fotogazetce , z reportażu. Poradzili sobie świetnie z każdym zadaniem. Zauważyli, że miłość ma różne oblicza i nurtowało ich pytanie dlaczego Adam Celnikier nie wyjawił swojego  pochodzenia nawet własnym dzieciom.

Na koniec spotkania przedstawiciele drużyn Bartek i Damian wykonali  na czas żółtego żonkila. Nie było wygranych ...oba kwiatki były starannie wykonane i szybko.

-Na zakończenie poleciłam młodzieży książkę Anny Mieszkowskiej ,, Historia Ireny Sendlerowej"- jest to biografia jednej z najpiękniejszych i najciekawszych postaci XX wieku. Wspomniałam również o tym, że  w akcji ,,Żonkile" motyw miłości w tym roku nie jest przypadkowy. Jest to forma manifestacji naszego sprzeciwu  przeciwko wojnie, przeciwko agresji. W ten sposób solidaryzujemy się z Ukrainą. – podkreśla bibliotekarka Roma.

W bibliotece w Starym Wielisławiu o miłości w getcie warszawskim rozmawiali podopieczni miejscowych Warsztatów Terapii Zajęciowej. Po obejrzeniu reportażu Anny Bikont oraz filmu Franciszka Bojańczyka „Czy w getcie była miłość?” rozgorzała dyskusja. Jednoznacznie stwierdzono, że miłość w getcie była w różnych formach np. miłość córki do matki i odwrotnie… Następnie bibliotekarka Ewa zaprosiła uczestników do pracy. Każdy wyszedł z papierowym żonkilem i przeświadczeniem, że symbole są wszędzie, tylko trzeba je zauważać.

Ogółem w akcji udział wzięło 61 osób.