Zmiany klimatyczne niepokoją naukowców, jak i coraz większą część świadomych tych zagrożeń mieszkańców naszej planety. Powstaje coraz więcej inicjatyw oddolnych mających na celu uświadomienie społeczeństwu wagę problemu i przedstawienie recepty na to, jak każdy z nas może temu procesowi zaradzić. Biblioteki, cieszące się dużym zaufaniem społecznym, jako miejsca otwartego i łatwego dostępu do wiarygodnych, aktualnych informacji, coraz częściej stają się ważnym partnerem w tym dyskursie. Bibliotekarze monitorują rynek wydawniczy uzupełniając księgozbiór o książki wartościowe i pomocne w edukacji proekologicznej, a także podejmują szeg działań edukujacych użytkowników. Oprócz gromadzenia odpowiedniego księgozbioru warto również skorzystać z wielu materiałów i informacji dostępnych w sieci. W artykule będę starała się przedstawić subiektywny wybór miejsc, które warto odwiedzić, realizując tego typu działania w waszych instytucjach.
Rozpoczynając przygodę z edukacją dotyczącą zmian klimatycznych warto zajrzeć na strony, które dostarczają rzetelnej wiedzy naukowej w tej dziedzinie. Jedną z nich jest portal naukowy www.naukaoklimacie.pl, gdzie znajdziecie wiele sprawdzonych, przydatnych informacji na temat procesów zachodzących w przyrodzie, wyjaśnianie fizycznych praw rządzących klimatem, relacjonowanie aktualnych wyników badań oraz rozwiewanie klimatycznych mitów narastających w tym zakresie. Natomiast portal, prowadzony przez Fundację Nasza Ziemia www.klimatdlaziemi.pl, w sposób przekrojowy prezentuje teorię globalnego ocieplenia, konsekwencje podnoszenia się temperatury Ziemi, możliwości przeciwdziałania, a także prawdopodobne następstwa zaniechania jakichkolwiek działań. Informacje te są poparte danymi liczbowymi i wykresami pochodzącymi z poważnych naukowych źródeł. Dodatkowym atutem portalu są na bieżąco dodawane artykuły dotyczące różnych aspektów zmian klimatu oraz kalkulator i symulator emisji CO2, stworzony przez Marcina Popkiewicza, eksperta współpracującego z Fundacją Nasza Ziemia. Dzięki niemu możemy obliczyć nasz własny ślad węglowy. Wyliczany jest on na podstawie tego, z jakich środków transportu korzystamy na co dzień, nawyków zakupowych i żywieniowych, miejsca zamieszkania itp. Kalkulator różnicuje emisję w zależności od kraju zamieszkania danej osoby. Poszukując materiałów na temat przyczyn, skutków i wzajemnych powiązań zmian klimatycznych warto także skorzystać ze strony https://climatecollage.org/orderthecards/, gdzie znajdują się karty do wydruku (również dostępne w języku polskim). Tworzy się z nich collage wzajemnych powiązań, świetnie mogą sprawdzić się na zajęciach z dorosłymi, młodzieżą i dziećmi.
Prawdziwą kopalnią wiedzy, którą możemy wykorzystać podczas projektowania działań poświęconych ochronie środowiska naturalnego, jest Eko kalendarz https://www.ekokalendarz.pl/, projekt stworzony przez Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła”. Znajdziemy w nim wykaz wszystkich dni związanych z tematem ekologii i dbaniem o środowisko oraz pakiety edukacyjne przeznaczone do samodzielnej pracy dzieci, rodziców i edukatorów różnych poziomów nauczania. Poszukując inspiracji na działania z najmłodszymi warto odwiedzić portal https://tuptuptup.org.pl/. Materiały edukacyjne bezpośrednio nawiązują do 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju. Znajdują się tam autorskie bajki, gry, zabawy oraz zadania artystyczne, które zapoznają najmłodszych z takimi tematami, jak zmiany klimatu, energia odnawialna, czy miasta przyjazne dziecku.
Ciekawa baza materiałów dla przedszkolaków znajduje się też na stronie https://www.przedszkola.edu.pl/aktualnosci/ekologia/, scenariusze przybliżają maluchom tematykę ochrony przyrody, segregacji odpadów, i poszanowania wody.
Warty polecenia jest także portal Fundacji Funduszu Partnerstwa http://www.ffp.org.pl/publikacje-proekologicze. Znajdziemy tam szeroki wybór scenariuszy dla przedszkolaków i uczniów szkół podstawowych. Sprawdzimy na czym polega Green Drama, zainspirujemy się teatrzykiem KAMISHIBAI, dowiemy się jak zorganizować Quest oraz grę terenową.
Świetną bazę materiałów dla różnych grup wiekowych oferuje Centrum Edukacji Obywatelskiej https://ekologia.ceo.org.pl/. Bibliotekarze mogą zainspirować się tam licznymi scenariuszami zajęć poświęconych takim zagadnieniem, jak zmiany klimatyczne, odpowiedzialna konsumpcja czy transport przyjazny ludziom i środowisku. Autorzy publikacji podpowiadają także jak zorganizować debatę dla młodzieży, przeprowadzić eksperymenty i ćwiczenia dotyczące ochrony czystości powietrza i niskiej emisji, grę terenową, zajęcia z bioróżnorodności, obszarów chronionych, czy wpływu człowieka na przyrodę.
Wartościowe materiały o odpowiedzialnej konsumpcji dla uczniów szkół ponadpodstawowych przygotowała Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie https://ekonsument.pl/materialy.html. Oprócz dużej porcji wiedzy znajdziemy tam filmiki edukacyjne oraz broszury do wydruku, które możemy wykorzystać na zajęciach z młodzieżą.
Natomiast scenariusze zajęć dla różnych grup wiekowych dotyczących segregacji odpadów i recyklingu znajdziecie na stronie Ekogeneratora http://ecogenerator.eu/ecogenerator/edukacja/99.html. Świetne materiały dotyczące tej tematyki znajdują się także na stronie Ekopaka.org http://ekopaka.org/pobierz/. Można z niej pobrać scenariusze zajęć, karty pracy i kolorowanki w ośmiu blokach tematycznych (szkło, opakowania wieloformatowe, bioodpady, elektroodpady, aluminium i inne odpady, papier, tworzywa sztuczne i drewno).
Przygotowując ofertę dla swoich użytkowników warto także zajrzeć także na „zielone blogi", które prowadzą pasjonaci ekologicznego stylu życia. Znajdziemy tam wiele informacji na temat życia w duchu Less/Zero Waste, ruchu który ostatnimi czasu zyskuje wielu zwolenników na świecie. Możemy z nich zaczerpnąć wiele pomysłów na działania i akcje organizowane w naszych bibliotekach. Jednym z nich jest blog Agnieszki Zdunek www.jestemzielona.pl, współtwórczyni ogrodu społecznego w Poznaniu oraz ogrodu przyjaznego pszczołom w Borui. Zarówno na blogu, jak i podcaście ekologicznym pt. Jest zielono inspiruje do zmiany nawyków i zielonego trybu życia. Zachęcam do odsłuchania szczególnie tych trzech podcastów https://jestemzielona.pl/jz63-jak-uczyc-dzieci-ekologii/, https://jestemzielona.pl/jak-prawidlowo-segregowac-smieci/, https://jestemzielona.pl/jz23-male-rzeczy-zmieniaja-swiat/.
Dużo przydatnych informacji znajdziemy także u blogerki Ewy Kozioł – www.zielonyzagonek.pl, autorki pięciu książek, ekspertki telewizyjnej, która porusza tematykę prostoty życia, dbania o dom i urodę bez toksycznej chemii oraz pielęgnacji zdrowia za pomocą ziół.
Natomiast na blogu Juli Wizowskiej www.nanowosmieci.pl, autorki książki pt „Nie śmieci” oraz podcastów Co w tym koszu dowiemy się więcej na temat recyklingu, prawidłowej segregacji odpadów, znajdziemy też przepisy na upcyklingowe przeróbki oraz jak starym i nadającym się już do wyrzucenia rzeczom dać drugie życie.
Na uwagę zasługuje też blog Agnieszki Sadowskej – Konczal, współzałożycielki Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste. Na swoim blogu www.ekologika.edu.pl dzieli się swoim ekologicznym i bardzo racjonalnym podejściem do życia, natomiast www.organiczni.eu testują różne eko i niezbyt eko przedmioty.
To tylko niewielki wycinek przydatnych, zielonych stron w sieci, które mogą stanowić źródło wiedzy i inspiracji. Uświadamiają jednocześnie, że każdy z nas w większym lub mniejszym stopniu, na miarę swoich możliwości może działać w zakresie ochrony naszej planety.