• Artykuł
  • Publikacja: 29.07.2020
  • Edycja: 29.07.2020
  • 0 
Wolna biblioteka - działania w przestrzeni miejskiej z lubelskiego podwórka
Biblioteka książką stoi. Od lat to właśnie książka staje się pretekstem do podejmowania coraz odważniejszych i bardziej innowacyjnych działań animujących i integrujących społeczności lokalne, na rzecz których działają biblioteki. Coraz częściej inicjatywy zachęcające do sięgania po literaturę przybierają rozmaite formy, a bibliotekarze nie mają sobie równych w prezentowaniu kreatywnych i innowacyjnych rozwiązań w tym temacie. W okresie letnim jednym z popularnych sposobów promowania czytelnictwa jest organizacja działań poza fizyczną przestrzenią biblioteki. Mam na myśli różnego rodzaju akcje w przestrzeni publicznej. Pozwalają one dotrzeć do osób, które nie poszukują intencjonalnie informacji o książkach lub bibliotekach, a tym samym zachęcić ich do korzystania z oferty instytucji. Dzięki działaniom prowadzonym w przestrzeni miejskiej możemy więc dotrzeć do nowych użytkowników i przyczynić się do budowania pozytywnego wizerunku swojej biblioteki. 
Działania prowadzone w przestrzeni publicznej są mi bardzo bliskie ze względu na ich spontaniczny i raczej nieprzewidywalny charakter. To jak będzie przebiegało działanie zależy w dużej mierze od ludzi, którzy staną się jego uczestnikami. W tym krótkim artykule chciałabym więc podzielić się swoimi doświadczeniami związanymi z inicjatywami prowadzonymi przez zespół Filii nr 38 MBP w Lublinie, którego od kilku lat jestem częścią. 

Różne oblicza bookcrossingu
Bookcrossing to jedna z najpopularniejszych form promowania czytelnictwa poza murami biblioteki. Coraz częściej wychodzimy z literaturą do użytkowników, rozmawiając z nimi jednocześnie o ich potrzebach i oczekiwaniach. W Lublinie czytelnicy kilkakrotnie mieli okazję otrzymać książkę w ramach rowerowej akcji “Czytasz”. Rower cargo prowadzony przez uśmiechnięte bibliotekarki i wypełniony dobrą literaturą przez kilka dni przemierzał osiedla aby informować potencjalnych  użytkowników o ofercie biblioteki. Zorganizowanie akcji było możliwe dzięki wspólnej inicjatywie Porozumienia Rowerowego - Towarzystwa dla Natury i Człowieka oraz Miejskiej Biblioteki Publicznej w Lublinie, w ramach której powstała społeczna wypożyczalnia rowerów transportowych „Cargo”. MBP w Lublinie oprócz organizowania bookcrosingowych akcji rowerowych umożliwia swoim czytelnikom również wypożyczanie “biblio bike”. 
Powszechnie znaną formą bookcrossingu jest wydzielenie w bibliotekach regału z wolnymi książkami, z którego można zabrać lub oddać tam przeczytaną pozycję. W lubelskiej bibliotece taki regał raz w roku pojawia się… na zewnątrz. Z okazji Święta Wolnych Książek aranżowana jest biblioteka na polanie, urozmaicona wygodnymi fotelami i kolorowym dywanem. W tym miejscu można nie tylko wymienić się książkami, ale również porozmawiać o nowościach wydawniczych, poczytać, czy przejechać się „biblio bike”.

Pikniki dla małych i dużych
Pikniki to sprawdzona forma angażowania mieszkańców w życie i działania biblioteki. Dzięki nim mogą poznać swoich sąsiadów i wziąć udział w różnego rodzaju aktywnościach. Wychodząc naprzeciw potrzebom użytkowników zespół Filii nr 38 MBP każdego roku organizuje kilka pikników tematycznych, które przyciągają wiele osób. Jednym z nich jest Piknik sensoryczny będący corocznym podsumowaniem pracy z rodzicami i dziećmi. Jego głównym celem jest wspólna zabawa i integracja mieszkańców dzielnicy. Podczas pikniku dzieci mają możliwość pobudzania różnych zmysłów, w szczególności dotyku, węchu i wzroku. Specjalnie dla nich przygotowywane są różnego rodzaju pomoce i materiały tj. - ścieżka sensoryczna, wielkoformatowy witraż, plansze z owocowymi zapachami, domowej roboty ciastolina, ukryte w lodzie dinozaury, duża książka sensoryczna, którą dzieci i rodzice mogą samodzielnie uzupełnić etc... Wyjście poza bibliotekę przyciąga również nowe osoby, które w tym czasie wyszły np. na spacer czy plac zabaw i w kolejnej edycji zajęć mogą stać się ich odbiorcami. 
Oprócz pikniku sensorycznego w MBP w Lublinie organizowaliśmy m.in. Pikniki z Franklinem czy Taneczne ekspresje.

Stare, ale jare - Gry i zabawy z dawnych lat
Przypominanie i popularyzowanie dawnych gier ma swój niepowtarzalny urok. Dzięki nim wiele dzieci ma możliwość poznania innych sposobów na spędzanie wolnego czasu. Gry zespołowe ułatwiają nawiązywanie kontaktów w grupie rówieśniczej i odrywają choć na chwilę dzieci i młodzież od wirtualnego świata. Podczas wakacyjnych spotkań przed biblioteką dzieci uczą się grać w klasy, gumę, zbijanego, “piłka parzy”, “raz dwa trzy baba jaga patrzy”, “gąski gąski do domu”, berka. Odtwarzają scenki podczas “Króla Lula” i biegają przy grze “chodzi lisek koło drogi”. 

Poetyckie wędrówki bibliotekarzy
Kolejna akcja odbywa się jeszcze przed sezonem letnim, ale spotkała się z równie entuzjastycznym przyjęciem co wakacyjne działania. W ramach obchodów Międzynarodowego Dnia poezji, który każdego roku przypada 21 marca, bibliotekarki postanowiły podzielić się poezją z mieszkańcami dzielnicy, podarować im magiczny moment, sprowokować do chwilowego zatrzymania. Ukryły więc fragmenty wierszy w samodzielnie upieczonych chińskich ciasteczkach “z wróżbą”. Słodkości zostały estetycznie zapakowane i opatrzone logotypem biblioteki. Tym sposobem w święto poezji każdy z mieszkańców zmierzających do pracy zabrał do kawy ciasteczko z poezją.
Organizacja akcji promujących czytelnictwo w przestrzeni publicznej ma duży wpływ na zasięg oddziaływania biblioteki i pomaga dotrzeć do nowych czytelników. Podkreśla również egalitarność działań podejmowanych przez biblioteki publiczne, a co za tym idzie wspiera budowanie wizerunku miejsca otwartego, nowoczesnego i przyjaznego użytkownikowi.
Wolna biblioteka - działania w przestrzeni miejskiej z lubelskiego podwórka