- Budżet działania: 100 zł
- Czas przygotowania: 1-2 dzień
- Czas trwania: 1 dzień
- Liczba organizatorów: 1-2
- Liczba uczestników: 15-20
Proponowane zajęcia mają charakter literacko-plastyczny. Do konkretnych potrzeb związanych z poszerzaniem horyzontów i otwieraniem na różnorodność młodych ludzi dobierane są właściwe teksty i pozycje książkowe, które warto mieć w domu i w bibliotece. Wizualnym efektem zajęć będzie wspólnie wykonane wielokulturowe drzewo – symbol dorobku humanistycznego całej ludzkości.
Scenariusz opracowany przez Dominikę Żukowską (Wydawnictwo Poławiacze Pereł) w ramach realizacji zadania "Ogólnopolski kongres bibliotek: Włącz różnorodność!", dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura – Interwencje 2015.
Zdjęcie: Ogólnopolski kongres bibliotek: Włącz różnorodność! / Archiwum Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego / fot. Katarzyna Piądłowska, fotosynteza.net.pl
Warsztat ma na celu:
• Wykorzystanie tekstów literackich do zainteresowania dzieci inną kulturą.
• Zwrócenie uwagi na inne kultury – sąsiadujące z nami lub zupełnie odległe.
• Symboliczne włączenie różnych kultur jako równoprawnych do jednego drzewa – ludzkości.
Efekt w wymiarze realnym: wspólna, przestrzenna praca plastyczna.
Efekt w wymiarze niematerialnym: uzmysłowienie uczestnikom, że kultury są równouprawnione, są różnym przejawem tego samego człowieczeństwa.
Osoba prowadząca powinna:
• umieć dokonać wyboru tekstu/fragmentu tekstu do tematyki zajęć;
• posiadać wiedzę ogólną o kolorystyce i symbolice różnych kultur;
• posiadać umiejętność pracy z grupą dzieci (kompetencje pedagogiczne);
• umieć poradzić sobie z grupą w przypadku negatywnych skojarzeń z daną kulturą.
Przykładowa lista książek – inspiracji:
Wydawnictwo Poławiacze Pereł: seria ½+½=∞, różni autorzy (zawsze dwukulturowi z urodzenia);
Wydawnictwo Media Rodzina: seria Baśnie świata;
Wydawnictwo Zakamarki: np. L. Olsson, Dziwne zwierzęta;
Wydawnictwo Widnokrąg, np. J.M. Meteo, Emigracja;
Wydawnictwo Namas: np. G. Böszörményi, Kolory ludzi;
Wydawnictwo Muchomor: np. E. Damon, Różni najróżniejsi,
Wydawnictwo Tako: np. R. Raymond-García, Drzewa po drodze;
Wydawnictwo EneDueRabe, np. V. Simon-Catelin, Jak dwie krople wody, K. Crowther, Mój przyjaciel Szymon;
Wydawnictwo Bis: np. fragment Opowiadań z piaskowicy Renaty Piątkowskiej;
Wydawnictwo Format: np. I. Chmielewska, Cztery zwykłe miski, A. Parot, Aoki i Yumi;
Wydawnictwo Literatura: np. R. Piątkowska, Wszystkie moje mamy i Malala;
Wydawnictwo Czarna Owca: np. P. Stalfelt, Różni, ale tacy sami. Książka o tolerancji.
-
Rozpoznanie potrzeb: Czy celem warsztatów miałoby być szeroko rozumiane uwrażliwienie na inne kultury? Czy może jest w lokalnej społeczności grupa obecna, ale niewystarczająco zauważona/szanowana?
-
Dobór lektur (w zależności od grupy wiekowej dzieci i przyjętego celu).
-
Zaproszenie gościa reprezentującego kulturę, na której przybliżeniu szczególnie nam zależy (jeśli jest to możliwe).
-
Skompletowanie materiałów do zajęć plastycznych.
-
Przygotowanie przestrzeni: miejsca do słuchania (np. podłoga z poduszkami); miejsca do pracy – stoliki/stoły z miejscami do siedzenia; fragmentu przestrzeni do ustawienia gotowej konstrukcji.
Realizacja jednorazowego wydarzenia to ok. 45-60 minut, ale zajęcia można przekształcić w cykl spotkań poświęconych różnym kulturom.
-
Duży szkielet (np. tekturowa tuba).
-
Papier pakowy.
-
Taśma papierowa do usztywnienia.
-
Kartki.
-
Kredki.
-
Nożyczki.
-
Spinacze do papieru lub sznurek (do zawieszenia gotowych elementów).
-
Ewentualnie przygotowane symbole różnych kultur do wykorzystania.
-
Książki do lektury.
-
Zaproszenie uczestników (np. grupa dzieci z pobliskiego przedszkola lub szkoły).
-
Przeczytanie dzieciom wybranej książki (lista propozycji powyżej) lub jej fragmentu.
-
Wspólne zastanowienie się: Z czym kojarzy Wam się dana kultura? Czy jest obecna w naszym środowisku? Czy ją widać? Jak? Czy tę kulturę reprezentują nasi sąsiedzi? Jakich kolorów użyć, przedstawiając daną kulturę? Jakich znaków i symboli? Tu warto pozwolić dzieciom na różne skojarzenia, np. Francja może się skojarzyć zarówno z wieżą Eiffla, jak i z bagietką.
-
Dzieci wypowiadają swoje skojarzenia i rysują/malują je na kartkach. Mogą też wyciąć je w dowolnym kształcie z papieru lub zgodnie z linią rysunku, wykorzystując przygotowane wcześniej elementy (do decyzji osoby prowadzającej).
-
Wspólna konstrukcja drzewa z przygotowanych wcześniej materiałów – ugniatanie papieru, składanie gałęzi.
-
Dekorowanie drzewa przygotowanymi wcześniej elementami – skojarzeniami z daną kulturą.
-
Gotowe drzewo może być uzupełniane (w przypadku cyklu spotkań poświęconych różnym kulturom).
-
Podsumowanie: Stojące w bibliotece drzewo przypomina o stałym wpływie różnych kultur na naszą kulturę – wpływie bezpośrednim (w przypadku różnych kultur występujących w społeczności lokalnej) i pośrednim (np. poprzez odbywane podróże).
• Warto znaleźć osobę – przedstawicielkę lub przedstawiciela innej kultury – która czytając tekst literacki, wzmocni jego przekaz o opowieść własną.
• Znalezienie osoby o pochodzeniu „mieszanym” – pół-Polki, pół-Polaka jest dodatkowym wzmocnieniem, ponieważ jest to osoba wnosząca do ogólnego dziedzictwa elementy dwóch różnych kultur na równych prawach.
• Warto pozwolić dzieciom na dowolne skojarzenia z daną kulturą, też te nieoczywiste lub z życia codziennego (np. Włochy – pizza).
• Potencjalną trudnośćią jest negatywny odbiór niektórych mniejszości. Np. Turcy/Arabowie określani są czasem jako "kebaby" – warto to "przekuć" na pozytywne skojarzenie, podkreślić, że kebab to pożywny posiłek dla wielu spieszących się ludzi.
Źródła wiedzy, materiałów i inspiracji znajdziesz w scenariuszu zamieszczonym w serwisie biblioteki.org.