W dzisiejszych czasach biblioteki stają się nie tylko miejscem przechowywania książek, ale także centrami aktywności społecznej i edukacyjnej. Coraz więcej bibliotek oferuje specjalne programy i zajęcia dla różnych grup wiekowych, w tym dla seniorów. Zajęcia te są nie tylko sposobem na rozwijanie umiejętności i zainteresowań, ale także na budowanie społeczności i zapobieganie izolacji społecznej. W miarę starzenia się naszego społeczeństwa, zdrowie mózgu staje się coraz ważniejszym tematem. Coraz więcej osób, zwłaszcza seniorów, szuka sposobów na utrzymanie swojego umysłu w dobrej kondycji, a jedną
z najskuteczniejszych metod jest gimnastyka umysłu. Wielu seniorów znajduje swoje miejsce do ćwiczeń poznawczych w bibliotece. W tym artykule przyjrzymy się jak biblioteki mogą być idealnym miejscem do prowadzenia takich zajęć.

Zajęcia dla seniorów w bibliotece mogą obejmować szeroki zakres aktywności, które odpowiadają różnym zainteresowaniom i potrzebom tej grupy wiekowej. Od warsztatów pisania, przez zajęcia artystyczne, po spotkania dyskusyjne - oferta jest różnorodna i dostosowana do różnych preferencji.
Nie można również zapominać o znaczeniu spotkań społecznych i budowaniu relacji międzyludzkich. Dla wielu seniorów regularne spotkania w bibliotece stają się ważnym elementem ich życia społecznego, pozwalając na nawiązywanie nowych znajomości i utrzymywanie dotychczasowych.
Zajęcia dla seniorów mają więc wiele korzyści. Dlatego też coraz więcej bibliotek podejmuje wysiłki, aby dostosować swoją ofertę do potrzeb seniorów i zapewnić im atrakcyjne i angażujące zajęcia.
Warto podkreślić, że taka inicjatywa nie tylko przynosi korzyści seniorom, ale także społeczności lokalnej jako całości, tworząc miejsce, gdzie ludzie różnych pokoleń mogą spotkać się, dzielić się wiedzą i doświadczeniem oraz wzajemnie się inspirować. Zajęcia dla seniorów w bibliotece to zatem nie tylko forma edukacji, ale również budowanie silnej i zintegrowanej społeczności.
W miarę jak ludzie starzeją się, dbanie o zdrowie fizyczne często staje się priorytetem. Jednak równie ważne jest dbanie o zdrowie umysłowe. Właśnie dlatego coraz więcej osób starszych sięga po gimnastykę umysłu, aby utrzymać ostrość myślenia, poprawić pamięć i ogólnie wspierać funkcje poznawcze. Gimnastyka umysłu dla seniorów to coraz popularniejsza forma ćwiczeń, która przynosi liczne korzyści zarówno dla umysłu, jak i dla całego organizmu.

Gimnastyka umysłu to zestaw różnorodnych ćwiczeń, które mają na celu stymulowanie mózgu poprzez wyzwania intelektualne. Mogą to być łamigłówki, krzyżówki, gry logiczne, zadania matematyczne, ćwiczenia reminiscencyjne, ćwiczenia rękodzielnicze czy ćwiczenia fizyczne. Kluczem jest regularne wykonywanie różnorodnych zadań, które angażują różne obszary mózgu. Zajęcia z gimnastyki umysłu dla seniorów w bibliotece to doskonały sposób na aktywne starzenie się. Zapewniają one nie tylko rozrywkę i stymulację umysłową, ale także budują społeczność i pomagają utrzymać zdrowie psychiczne i fizyczne. Dlatego też warto sięgać po tę formę aktywności i odkryć bogaty świat możliwości, który oferuje gimnastyka umysłu w bibliotece. np.:

ćwiczenia na pobudzanie lewej i prawej półkuli mózgowej: alfabet games: https://piolab.pl/alfabet-games-online/
A B C D E F G 
L  P P O  L L P
H I J K L M N 
L  P O P L P O

Powyżej widzisz tablicę alfabet z literami P, L, O,

P – prawa ręka,
L – lewa ręka,
O – obie ręce.

Wyciągnij swobodnie ręce przed siebie i zacznij na głos czytać litery alfabetu, jednocześnie przesuwając ręce do góry. Jeśli pod literą alfabetu jest P, przesuń w górę prawą rękę, jeśli L – lewą, jeśli O – obie. Im szybciej, tym lepiej. Jeśli będziesz się mylić to super. Znaczy, że Twój mózg uczy się. Następuje synchronizacja półkul mózgowych.

Ćwiczenia językowe mogą pomóc w poprawie pamięci i koncentracji, co jest istotne dla utrzymania sprawności umysłowej. Pomagają w zapobieganiu spadkowi funkcji poznawczych, np.: Litera alfabetu: Wylosuj jedną literę alfabetu. Uczestnicy ćwiczenia wypowiadają głośno wyraz na wylosowaną literę. Ten kto będzie zastanawiał się dłużej niż 3 sekundy lub powtórzy wypowiedziany wcześniej wyraz ma za zadanie odczytać jeden łamaniec językowy: np. Głaszcz jeźdźcze rżącego źrebca!

 Z rozentuzjazmowanego tłumu wyindywidualizował się niezidentyfikowany prestidigitator, który wyimaginował sobie samounicestwienie.

Wyindywidualizowany indywidualista wyindywidualizował się z tłumu wyindywidualizowanych indywidualistów.

Wylaminowana i wyemaliowana iluminacja.

Wyrewolwerowany rewolwerowiec wyindywidualizował się z rozentuzjazmowanego tłumu.

Chrząszcz brzmi w trzcinie w Szczebrzeszynie, w szczękach chrząszcza trzeszczy miąższ. Czcza szczypawka czka w Szczecinie. Chrząszcza szczudłem przechrzcił wąż, strząsa skrzydła z dżdżu, a trzmiel w puszczy, tuż przy Pszczynie, straszny wszczyna szum.

Cóż potrzeba strzelcowi do zestrzelenia cietrzewia drzemiącego w dżdżysty dzień na strzelistym drzewie.

Przeintelektualizowane i przeliteraturalizowane dzieło.

Ćwiczenia matematyczne dla seniorów mogą przynieść wiele korzyści, zarówno pod względem utrzymania sprawności umysłowej, jak i poprawy codziennego funkcjonowania i jakości życia, np.: dodaj do siebie wszystkie liczby z daty twojego urodzenia, np. 12.03.1972r.
1+2+0+3+1+9+7+2=25

Ćwiczenia reminiscencyjne są doskonałym sposobem na stymulację pamięci u seniorów. Muzycznych wspomnień czar. Posłuchajcie razem muzyki i porozmawiajcie o emocjach i wspomnieniach, jakie wywołuje piosenka. Wspomóc się można w tych ćwiczeniach innowacją zaprezentowaną na stronie: https://muzykaprzeciwdemencji.pl/

Albumy Zdjęć i Fotografii: Poproś seniorów, aby przynieśli swoje stare fotografie z różnych okresów życia. Porozmawiajcie o tych zdjęciach, wspólnie przypominając sobie wydarzenia, osoby i emocje z przeszłości.

Strony, które warto odwiedzić zaczynając przygotowywać zajęcia/spotkania dla seniorów z gimnastyki umysłu.

https://www.silowniapamieci.pl/

https://senior.gov.pl/

https://kursy.frsi.org.pl/kursy/gimnastyka-umyslu-dla-seniorow/

https://www.teatrprzystole.pl/

https://cyberplac.pl/e-senior/

https://fizjoterapiaporusza.pl/aktywny-senior

Bibliografia:

Bidzan-Bluma I., Golińska P., Umysł lubi tworzyć, ćwiczenia pamięci i innych funkcji

poznawczych na każdy dzień miesiąca, Gdańsk 2018. 

Carter P., 250 łamigłówek i zagadek logicznych, czyli fitness dla umysłu, Warszawa 2027. 

Hinz M., Nigdy za późno, trening umysłu dla seniorów, Gdańsk 2017. 

Kospin M., Trening umysłu czyli jak zatrzymać czas, cz. 1, Łódź 2019. 

Kospin M., Trening umysłu czyli jak zatrzymać czas, cz. 2, Łódź 2020. 

Kospin M., Ćwiczenia na pamięć i koncentrację, cz. 1, Łódź 2020. 

Kospin M., Ćwiczenia na lepszą pamięć dla seniorów, cz. 1, 2, 3, Łódź 2019. 

Mechło P., Polek P., Piękny umysł nie ma wieku, łamigłówki dla seniorów i nie tylko, Gliwice

Mechło P., Polek P., Trening językowy dla seniorów i nie tylko, Gliwice 2020. 

Nordengen K., Mózg ćwiczy, czyli jak utrzymać umysł w dobrej formie, Warszawa 2019. 

Łącki P., Ćwiczenia pamięci dla seniorów i nie tylko, Wrocław 2021. 

Łącki P., Mózg w podróży na krańce ziemi, ćwiczenia umysłowe dla ciekawych świata w

wieku 60+, Wrocław 2020. 

Łącki P., Trening umysłu na emeryturze, Wrocław 2021. 

Phillips Ch., Trening mózgu, 50 zadań wzmacniających lewą i prawą półkulę, Gliwice 2018.